Een paar jaar geleden schreef ik al eens een artikel over de bijzondere toepassing van botulinetoxine type A bij onder andere voetklachten. Een moeilijke naam, iedereen kent het natuurlijk als ‘Botox’). Destijds, zo rond 2018, leken de eerste resultaten al veelbelovend.
Inmiddels zijn we in 2025 en is er veel nieuw onderzoek en ervaring bijgekomen. In dit artikel vertel ik hoe Botox precies werkt bij pijn en veelvoorkomende voetklachten – van hielspoor tot zenuwpijn – en wat recente studies erover zeggen.
Inhoudsopgave
Tijd voor een update
Zeg je “Botox”, dan denken de meeste mensen meteen aan een rimpelloos voorhoofd en opgevulde liplijntjes. Maar wist je dat Botox allang niet meer alleen thuishoort in de wereld van schoonheid? Het speelt inmiddels ook een verrassende rol in de medische wereld. Van hielspoor tot zenuwpijn: botulinetoxine (zoals het officieel heet) blijkt een effectief hulpmiddel om pijn te verlichten en verzachten.
Wat is Botox ook alweer en hoe werkt het precies?
Maar, zit je niet te wachten op mijn hele wetenschappelijke uitleg en wil je gewoon weten waar Botox bij kan helpen? Scroll dan lekker door naar ‘Hielspoor en peesplaatontsteking: een prik tegen hielpijn‘ verderop in dit artikel.
Voor wie het wel wil lezen; daar gaan we :).
Botox is een stofje dat spieractiviteit tijdelijk blokkeert. In de cosmetische wereld, ik noemde het al, wordt het gebruikt om rimpels te verminderen. Maar datzelfde mechanisme – het ontspannen van spieren – wordt ook ingezet bij medische klachten. Denk dan aan migraine, gewrichtspijn en artrose, fibromyalgie, neuropathische pijn en ja, ook bij voetklachten. Botox zorgt ervoor dat bepaalde zenuwsignalen tijdelijk worden geblokkeerd, waardoor spieren of pijnprikkels tot rust kunnen komen.
Hoe werkt Botox?
Stap 1: Het zenuwsignaal arriveert
Een signaal reist vanuit je hersenen via de zenuw naar het zenuwuiteinde. Daar wordt contact gemaakt met de spier die in beweging moet komen. Dit is het moment dat de spier normaal gesproken in actie komt.
Stap 2: De boodschappers staan klaar
In het zenuwuiteinde zitten kleine blaasjes vol met acetylcholine – dat zijn de ‘boodschappers’ die de spier vertellen wat te doen. Normaal gesproken smelten deze blaasjes samen met de celwand en geven hun inhoud vrij in de ruimte tussen zenuw en spier.
Stap 3: Botox grijpt in
Hier komt de Botox in actie: het blokkeert heel specifiek de eiwitten die ervoor zorgen dat de blaasjes kunnen samensmelten met de celwand. De Botox houdt de ‘deur dicht’ waardoor de boodschapper normaal naar buiten zou komen.
Stap 4: Geen bericht is geen beweging
Omdat de acetylcholine niet vrijkomt, krijgt de spier ook geen signaal. Gevolg: de spier ontspant en trekt niet meer samen. Bij pijnbehandeling betekent dit dus dat pijnprikkels minder/ niet worden doorgegeven.
Stap 5: Langzaam herstel
Maar, de zenuwen zijn slim en maken na verloop van tijd nieuwe eiwitten aan. Hierdoor herstelt de verbinding zich geleidelijk. Dit proces duurt meestal 3 tot 6 maanden, afhankelijk van waar de injectie is gegeven, de hoeveelheid Botox en welke klacht behandeld wordt.
En dit is meteen de reden waarom het even duurt voordat Botox werkt: Eerst moeten de resterende boodschappers opraken, en dat kan 1 tot wel 4 weken duren
Hielspoor en peesplaatontsteking: een prik tegen hielpijn
Hielspoor en peesplaatontsteking (ook wel fasciitis plantaris genoemd) zijn veelvoorkomende voetklachten die stekende pijn onder de hiel veroorzaken, vooral bij het opstaan of als je een tijdje hebt gezeten.
Bij de behandeling wordt meestal begonnen met een combinatie van oefeningen en hielspoor-steunzolen en fysiotherapie.
Maar wat als niets helpt en als je alles al probeerde? Dan lijkt Botox een interessante optie. Mensen met hardnekkige hielklachten kunnen na een Botox-injectie vaak al binnen een paar weken minder pijn ervaren. In de onderzoeken was het effect na een maand of twee soms nog sterker. En in sommige gevallen hield de verlichting wel tot een jaar aan.
Misschien ken je de klassieke “hielspoorprik” (corticosteroïden) . In vergelijking daarmee doet Botox het ook opvallend goed. Het effect kan langer aanhouden en er zijn minder bijwerkingen. Waar cortisone het weefsel soms kan aantasten, werkt Botox kalmerend, zonder blijvende schade en in principe zonder bijwerkingen.
Achillespeesklachten: nieuwe hoop bij peesproblemen
Chronische achillespeespijn is een vervelende, lastige blessure en het komt vooral voor bij sporters en wandelaars. De ontstoken pees voelt stijf, pijnlijk en soms dik aan. Fysiotherapie helpt meestal maar bij sommig mensen blijven de klachten terugkomen.
Nieuw onderzoek uit 2024* laat zien dat Botox verlichting kan bieden. Door gerichte injecties in de kuit of pees omgeving wordt de spanning op de achillespees verminderd. Dat geeft het lichaam de kans om (beter) te herstellen.
De eerste ervaringen zijn veelbelovend, vooral bij klachten die niet reageren op andere behandelingen. Let op: Botox bij achillespeespijn wordt nog niet op grote schaal toegepast, maar artsen en sportprofessionals houden deze ontwikkeling nauwlettend voor je in de gaten.
Botox bij neuropathische (voet)pijn en diabetes
Neuropathische pijn – en dat komt vaak voor bij mensen met diabetes – voelt vaak als een brandend, prikkelend, tintelend gevoel of het gevoel dat er stroom schokjes door je voet gaan. De oorzaak heeft vaak met beschadigde zenuwen te maken.
Het vervelende is dat medicatie lang niet altijd helpt en vervelende bijwerkingen kan geven.
Ook hier komt Botox in onderzoeken verrassend goed uit de hoek. Door kleine injecties in de voetzool of huid kan de overgevoelige zenuwactiviteit worden afgeremd. De pijn wordt minder en mensen kunnen weer beter slapen, lopen en functioneren. In specifieke gevallen wordt de behandeling elke paar maanden herhaald om het effect vast te houden – met langdurig resultaat en nauwelijks bijwerkingen.
Voor oudere mensen of mensen met (veel) medicatiegebruik (zoals bij diabetes vaak het geval kan zijn) is het fijn om te weten dat Botox geen invloed heeft op de rest van het lichaam. Het werkt lokaal en voorkomt gedoe met andere medicijnen.
Botox bij Mortonse neuralgie
Mortonse neuralgie is een irritatie van een zenuw tussen de middenvoetsbeentjes. De pijn zit meestal bij de bal van de voet en wordt vaak omschreven als een pijnlijk brandend gevoel of alsof je op een knikker loopt.
Ook hier is Botox succesvol uitgeprobeerd. Veel mensen die geen baat hadden bij andere behandelingen of injecties met corticosteroïden, merkten na een Botox-behandeling wél verbetering. De pijn nam af en de voetfunctie ging vooruit. De behandeling wordt meestal echogeleid gedaan, zodat de prik precies op de juiste plek komt.
Het effect houdt gemiddeld een paar maanden aan. En het goede nieuws is: als het helpt, kan het veilig worden herhaald zonder dat het weefsel wordt aangetast.
Hoe lang werkt Botox bij voetklachten?
De werking van Botox begint meestal na één tot vier weken en dat heeft te maken met de tijd die Botox nodig heeft om te kunnen gaan werken.
De meeste mensen voelen het maximale effect na twee tot drie maanden. Daarna ebt het effect langzaam weg. Gemiddeld houdt de pijnverlichting drie tot zes maanden aan, bij sommige mensen langer – vooral als het lichaam ondertussen de tijd en rust krijgt om te herstellen.
Bij chronische klachten zoals zenuwpijn kan het nodig zijn om de behandeling te herhalen. Sommige mensen krijgen bijvoorbeeld elke drie tot vier maanden een injectie om de klachten onder controle te houden.
Risico’s of bijwerkingen van botox bij voetklachten
Botox wordt al tientallen jaren gebruikt en is bij deskundig gebruik veilig. Toch zijn er een paar dingen om rekening mee te houden:
• Spierzwakte: de behandelde spier kan tijdelijk wat slapper aanvoelen.
• Pijn of een blauwe plek: op de plek van de prik kan wat gevoeligheid ontstaan.
• Geen effect: bij sommige mensen slaat de behandeling helaas niet of nauwelijks aan.
• Tijdelijke werking: de klachten kunnen na verloop van tijd terugkeren.
Botox wordt bij voetklachten meestal in lage dosering gebruikt en het werkt lokaal. Daardoor is de kans op bijwerkingen klein. Natuurlijk moet je de behandeling laten uitvoeren door een deskundige arts.
Wanneer wordt Botox afgeraden?
Er zijn een paar omstandigheden waarin Botox wordt afgeraden:
• Tijdens zwangerschap of borstvoeding
• Bij bepaalde spier- of zenuwaandoeningen
• Als je een allergie hebt voor botulinetoxine
• Bij infectie op de injectieplek
• Bij gebruik van bepaalde medicijnen, zoals sommige antibiotica of spierverslappers
Overleg altijd met je arts of een Botox-behandeling bij jou past.
Wanneer moet je extra voorzichtig zijn met Botox?
Botox klinkt als een relatief lichte ingreep – en dat is het meestal. Maar er zijn situaties waarin je extra goed moet opletten of het gebruik van botulinetoxine verstandig is voor je. Bijvoorbeeld als je een bepaalde spier- of zenuwaandoening hebt. In die gevallen kan Botox de klachten verergeren of onvoorspelbare reacties geven.
Hieronder een overzicht van aandoeningen waarbij voorzichtigheid (of zelfs helemaal geen Botox) wordt geadviseerd:
• Myasthenia Gravis
Een auto-immuunziekte waarbij de communicatie tussen zenuwen en spieren al verstoord is. Botox kan deze verstoring verergeren en leiden tot ernstige spierzwakte.
• Lambert-Eaton syndroom
Hierbij worden zenuwsignalen niet goed overgedragen naar de spieren. Botox kan dit proces verder afremmen.
• ALS (Amyotrofische Laterale Sclerose)
Een aandoening waarbij motorische zenuwen geleidelijk afsterven. Botox kan de spierkracht nog verder verminderen.
• Spinale spieratrofie (SMA)
Een erfelijke aandoening waarbij spieren langzaam verzwakken. Ook hier zeggen de professionals: geen extra spierverlamming door Botox.
• Multipele Sclerose (MS)
Bij MS is de zenuwgeleiding verstoord. Soms wordt Botox gebruikt bij spasticiteit, maar bij spierzwakte moet je extra voorzichtig zijn.
Veiligheid voorop – Waarom is dit belangrijk om te weten?
Omdat Botox de zenuw-spieroverdracht tijdelijk stillegt, kan het bij deze aandoeningen het bestaande probleem verergeren. Een kleine dosis op de verkeerde plek kan bijvoorbeeld leiden tot slikstoornissen, ademhalingsproblemen of krachtverlies. Daarom benadrukken we bij deze aandoeningen: alleen op indicatie, aangepaste dosering en behandeling onder specialistische, professionele begeleiding.
Vergoeding door zorgverzekeraars
En dan nu een heel belangrijke praktische vraag: wordt Botox bij neuropathische klachten of voetklachten zoals hielspoor of achillespeespijn vergoed door je zorgverzekeraar?
Het antwoord is helaas, nee, op dit moment niet. En dat komt omdat deze toepassing nog steeds relatief nieuw en experimenteel is. De eerste wetenschappelijke publicatie over Botox bij achilles tendinopathie dateert pas van augustus 2024.
Nederlandse zorgverzekeraars vergoeden Botox vanuit de basisverzekering alleen voor officieel goedgekeurde medische indicaties zoals chronische migraine (door een neuroloog), ernstige spasticiteit, bepaalde gezichts- en nekspasmes, en zeer ernstige vormen van overmatig zweten. Voor deze vergoedingen geldt altijd dat Botox een “laatste redmiddel” moet zijn – alle andere behandelingen moeten eerst zijn geprobeerd.
Wat kost het? Als je een Botox-behandeling bij voetklachten overweegt, moet je rekening houden met kosten tussen de €400-800 per behandeling. En dit is afhankelijk van de dosering en de behandelaar.
Tip voor de toekomst: Als er meer wetenschappelijk bewijs komt voor de effectiviteit van Botox bij specifieke voetklachten, kan het beleid van verzekeraars natuurlijk veranderen. Informeer af en toe bij je zorgverzekeraar naar de nieuwe stand van zaken, vooral als je andere behandelingen hebt geprobeerd zonder succes.
Heb je specifieke vragen over Botox bij pijnklachten? Neem altijd contact top met je huisarts of bespreek je vragen met je behandelend arts of de pijnspecialist van de pijnpoli. Zij kunnen ook beoordelen of een botox-behandeling geschikt is voor jouw specifieke situatie.
Wat kan Footlogics voor je doen?
Of je nu overweegt om innovatieve behandelingen te verkennen of gewoon op zoek bent naar directe verlichting: het begint bij een stevige basis. En terwijl nieuwe therapieën zoals Botox veelbelovend zijn, is het goed om oog te houden voor de kracht van bewezen oplossingen.
Wij hebben met onze speciale Footlogics inlegzolen de afgelopen 24 jaar al duizenden mensen blij gemaakt en geholpen bij hun voetklachten – voor veel van onze klanten de eerste en enige stap die nodig was 😉
Tot slot
Botox bij voetklachten klinkt misschien in eerste instantie een beetje vreemd. Maar het blijkt in de praktijk voor veel mensen een waardevolle optie – zeker als andere behandelingen geen oplossing bieden.
Of het nu gaat om chronische hielpijn, een zeurende achillespees of brandende zenuwpijn, Botox kan een kans bieden op verlichting zonder ingrijpende ingrepen of zware medicijnen.
Bronnen
* Het nieuwste en hoopgevende onderzoek naar Botox bij achillespeespijn werd gepubliceerd in augustus 2024. Het volledige artikel is gratis toegankelijk via:
Wetenschappelijk artikel: Kim A, Knobloch A, Covey C. “Insertional Achilles Tendinopathy Treated With Botulinum Toxin: A Case Report.” Cureus 2024; 16(8):e66641.
Toegankelijke links voor lezers:
PubMed (altijd gratis): https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39258046/
DOI link: https://doi.org/10.7759/cureus.66641
